ری ترکت مقاله چیست ؟ [ سلب اعتبار مقاله چیست؟ ]

ری ترکت مقاله چیست ؟ یکی از بدترین اتفاقاتی که می تواند وجهه علمی فرد محقق را خدشه دار نماید و حتی منجر به سلب اعتبار بین المللی وی شود، ری ترکت مقاله وی می باشد. هرچند مقالات علمی قبل از چاپ، بارها توسط داوران علمی مجله مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرند. اما این احتمال وجود دارد که بعد از چاپ مقاله و به اصطلاح آنلاین شدن آن، اشکالاتی در مقاله وجود داشته باشد.

دلیل ری ترکت مقاله چیست؟ وجود اشکالاتی در مقاله. برخی اشکالات کوچک هستند مانند اشتباه در آدرس ایمیل نویسنده مسئول یا نام هریک از نویسندگان. اما برخی اشکالات دیگر وجود دارند که اعتبار مقاله را زیر سوال می‌برند و لازم است که مقاله باز پس گرفته شود.

برای اینکه بیشتر در این مورد بدانید پیشنهاد می کنیم دلایل ردشدن مقاله و نحوه تشخیص پلاژیاریسم را نیز از بلاگ وامو بخوانید.

هدف از استرداد مقاله چیست؟

مجلات معتبر می‌بایست مقالاتی که بعد از چاپ دارای اشکالات عمده هستند را باز پس دهند یا به اصطلاح Retract نمایند. ری ترکشن مقاله توسط مجله، با هدف جلوگیری از اشتباه و خطا در انتشار علم انجام می شود.

استرداد مقاله چیست؟ بازپس گیری یک مقاله، به وضعیتی گفته میشود که نویسنده و یا هیات تحریریه با دلایلی مستند اقدام به پس گرفتن مقاله می کنند.

مصادیق سلب اعتبار مقاله چیست؟

آدمی جایزالخطاست. محققین نیز ممکن است دچار اشتباهاتی شوند. بر اساس نظر کمیته بین المللی سردبیران مجلات پزشکی یا ICMJE، اگر این اشتباهات صادقانه و سهوی باشند (Honest errors) در صورت شناسایی نیاز به تصحیح یا correction دارد. در این صورت، موارد درخواست شده از طرف مجله به اطلاع نویسنده رسانده شده و سپس پاسخ ایشان به صورت نامه به سردبیر منتشر خواهد شد.

اما خطاهای فراگیرتر و بزرگتر (ناشی از مشکل در کدگذاری یا محاسبه اشتباه) که منجر به اشکال گسترده در سراسر مقاله می شود را باید چه کرد؟ اگر اشتباهات موجود در مقاله جهت یا اهمیت نتایج، تفاسیر و نتیجه‌گیری مقاله را تغییر ندهد، باید اصلاحیه یا correction منتشر شود.

اما مصادیق retraction مقاله چیست؟ اگر خطاهای موجود در مقاله به اندازه کافی جدی باشند که نتایج و نتیجه گیری مقاله را باطل کنند ممکن است نیاز به پس گرفتن یا ری ترکت مقاله باشد.

اما اگر مجله تشخیص دهد که یکی از موارد زیر رخ داده است، آنگاه مقاله موردنظر ری ترکت می شود:

• شواهدی مبنی بر دستکاری عامدانه یا تحریف یافته های مقاله (falsification)، جعل داده ها یا داده سازی (fabrication) بدست بیاید.
• قسمتی یا تمام یافته‌های یک مقاله قبلاً در جای دیگری چاپ شده‌اند که به آن انتشار سالامی می گویند.
• مقاله یک سرقت علمی است و به اصطلاح پلاژیاریسم رخ داده است.
• محتوای مقاله گزارشی از یک کار غیر اخلاقی است و مشخص شود در هرکدام از مراحل انجام کار، تخلف اخلاقی رخ داده است.
برای اینکه بیشتر در مورد اخلاق در انتشار بخوانید می توانید مطلب ملاحظات اخلاق در پژوهش و پروپوزال را از بلاگ وامو بخوانید.

مشکل ژورنالها در هنگام استرداد مقاله چیست؟

یک مشکلی که وجود دارد آن است که برخی مجلات دلایلی آشکار برای ری ترکت کردن مقاله اعلام نمی‌کنند. یعنی مقاله‌ای را ری‌ ترکت کرده‌اند اما واضحا نگفته اند دلایل استرداد مقاله چیست؟

راه حل شفاف سازی دلایل بازپس گیری مقاله چیست؟

سایتی با این آدرس وجود دارد: http://retractionwatch.com/ که به عنوان دیده بانی برای معرفی تقلب های علمی شناخته می شود.

موسس این وبسایت، شاخصی را برای مجلات پیشنهاد کرده که به آن شاخص شفافیت ‘transparency index’ می گویند. این شاخص نشان می دهد که مجلات به چه میزان در ری‌ترکت کردن مقالات شفافیت لازم را دارند.

این وبسایت هر ماه اطلاعاتی راجع به تقلب های علمی منتشر می کند.در اینجا می توانید فایل مقاله ای که در ژورنال لنست به چاپ رسیده بود و بعد از سالها ری ترکت شده را ببینید. این مقاله سایتیشن زیادی هم دریافت کرده بود.

برای اینکه بیشتر بدانید می توانید مطلب سایتیشن مقاله را از بلاگ ما بخوانید.

برای ژورنال چه مشکلاتی در استرداد مقاله وجود دارد؟

• وقتی مقاله ری ترکت می‌شود بر روی تمام صفحات آن می‌بایست علامت هشدار Retracted درج گردد.
• دلایل ری ترکت شدن مقاله باید بطور شفاف ذکر شود.
• مقاله ری ترکت شده نباید از دسترس عموم خارج شود و می‌بایست در وب سایت مجله باقی بماند اماری ترکت شدن مقاله برجسته شده باشد.

آشنایی با روش صحیح برای استرداد مقاله از سوی ژورنال:

بنابر اعلام کمیته اخلاق در پژوهش، هرمقاله ای که ری ترکت میشود، ژورنال موظف است خوانندگان مقاله را از اینکه مقاله ری ترکت شده است آگاه سازد:

الف) ری ترکت شدن مقاله در همه نسخه‌ها و تمام مکان‌هایی که آن مقاله ایندکس شده است مشخص گردد.
ب) هشدار ری ترکت شدن مقاله به وضوح و آشکارا چه در بخش عنوان مقاله و چه در بخش نویسندگان مقاله ظاهر شود.
ج) ری ترکت شدن مقاله سریعاً باید اطلاع رسانی شود تا دیگر پژوهشگران از آن استفاده نکنند.
د) مقاله ری ترکت شده باید به صورت آزاد در دسترس عموم قرار داده شود. نه فقط به افرادی که آبونه هستند.
و) ادیتور (سردبیر) باید واضحا اعلام کند که چه کسی مقاله را ری ترکت کرده است. اگر نویسندگان این کار را کرده اند باید نام نویسندگان و اگر ادیتور خود این کار را نموده است باید نوشته شود توسط ادیتور مجله ری ترکت شده است.

تفاوت بازپس گیری مقاله توسط نویسندگان (ویتدراو Withdraw) و سلب اعتبار مقاله چیست؟

تفاوت این دو در زمان انتشار مقاله است. ویتدراو یا Withdraw به حالتی اطلاق می شود که نویسنده و یا سردبیر قبل از انتشار اقدام به بازپس گیری مقاله می کنند. چنانچه این بازپس گیری بعد از انتشار باشد، به آن ریترکت Retract می گویند.

تفاوت دیگر withdraw و retraction مقاله چیست؟

در ویتدراو فایل پی دی اف مقاله کلا برداشته می شود و مقاله وارد فاز بعدی نمی شود. اما در ریترکت، واترمارک ریترکت در پشت همه صفحات گذاشته شده و مشخص می شود.

عواقب ری ترکت مقاله چیست؟

ری ترکت مقاله به معنای لغو یا برداشتن یا حذف یک مقاله از مجله علمی است. عواقب ری ترکت مقاله می‌تواند جدی باشد و به شدت بر تاثیر و اعتبار پژوهشگر، دانشگاه و حوزه تحقیقاتی تاثیر می‌گذارد.

مهمترین عواقب ری ترکت مقاله چیست؟

• کاهش اعتماد به نتایج تحقیقاتی پژوهشگران مذکور
• قابلیت افزایش شک و سوء ظن در مقالات دیگر پژوهشگر در مجلات علمی دیگر
• افزایش هزینه‌های پژوهشی برای تکرار آزمایش‌ها و تحقیقات صورت گرفته در مقاله
• ضرر به اعتبار و شهرت پژوهشگر و نیز دانشگاه یا سازمانی که پژوهشگر در آن فعالیت می‌کرده
• از دست دادن فرصت‌های خوب برای ارائه مقالات جدید به مجلات علمی یکی دیگر از مهمترین عواقب ری ترکت مقاله است.

نکاتی برای جلوگیری از ری ترکت مقاله:

برای جلوگیری از ری ترکت مقاله، به موارد زیر توجه داشته باشید:

۱-به انجام کار پژوهشی اخلاقی و قانونمند در تمام مراحل انجام کار متعهد باشید.
۲-استفاده از منابع معتبر: در هنگام انجام تحقیقات و نوشتن مقاله، بهتر است از مقالات چاپ شده در مجلات علمی معتبر استفاده کنید.
۳-چک کردن چندباره نمودارها، جداول و متن مقاله قبل ازارسال برای مجله
۴-استفاده از ابزارهای آماری مناسب، گرفتن مشاوره علمی و آماری از متخصصین رشته های مختلف می تواند در جلوگیری از ری ترکت مقاله بسیار کمک کننده باشد.
۵-بررسی دقیق لیست نویسندگان مقاله: بهترین کار این است که مجری اصلی طرح از ابتدای کار خود، در مورد سهم نویسندگان و همکاران طرح با شفافیت و بدون رودربایستی صحبت کرده و جایگاه و اسامی نویسندگان را مشخص کند.

سخن آخر:

محققان عزیز، دانشجویان گرامی مقاله ای که با اسم شما چاپ می شود نشانه ای از کار و شخصیت علمی شماست. به هیچ وجه این قسمت از هویت علمی خود را دست کم نگیرید.

یادتان باشد هدف از انجام مطالعه و کار تحقیقاتی کمک به انتشار علم است. مهم تعداد مقالات یا حتی تعداد استنادات نیست. مهم این است که شما به عنوان یک پژوهشگر چه کمکی توانسته اید در طول زندگی خود به گسترش مرزهای دانش کنید.