بررسی کامل تفاوت دکترا و PhD : [حرفه ای یا تخصصی؟] ۱۴۰۱

درجه دکترا یا PhD چیست؟ تفاوت دکترا و PhD چیست ؟ اول ببینیم اصطلاح PhD مخفف چیست؟ این کلمه مخفف واژه دکترا در فلسفه علم یا Philosophiae Doctorیا Doctor of Philosophy مترادفی برای مدرک دکترای تخصصی است و کسی که این مدرک را دریافت می کند به عنوان یک فارغ التحصیل دوره تحصیلات تکمیلی یا postgraduate دارای بالاترین مدرک علمی محسوب می شود.

این دوره معمولا بین سه تا چهار سال به طول می انجامد (در برخی رشته ها بیشتر) که به صورت تمام وقت است، اگر این دوره به صورت پاره وقت گذرانده شود، طول مدت آن دو برابر می شود. در طی این دوره دانشجو علاوه بر گذراندن واحدهای درسی مختلف مرتبط با گرایش تحصیلی خود، باید در خصوص یک موضوع مشخص طرحی را به صورت نوآورانه و کاربردی پژوهش و تحقیق نموده و آن را به عنوان رساله دکترا ارائه دهد.

پیشنهاد می شود برای اینکه بیشتر در مورد تفاوت دکترا و PhD بدانید به مطلب دکترای حرفه ای پزشکی چیست؟ در بلاگ وامو و نیز وبینار MD-PHD مراجعه کنید.

تفاوت دکترا و PhD چیست؟

دکترا و PhD چه تفاوتی با هم دارند ؟ در ایران برای گرفتن مدرک دکترای حرفه ای در رشته های علوم پزشکی (رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی) فرد بعد از گذراندن دوره ی پیش دانشگاهی، در آزمون کنکور سراسری شرکت کرده و وارد دوره می شود که بین ۶ تا ۷ سال طول می کشد.

اما برای مدرک دکترای تخصصی PhD، فرد با مدرک کارشناسی ارشد یا دکترای حرفه ای برای ادامه تحصیل در آزمون دکترا شرکت کرده و وارد دوره PhD می شود. گذراندن این دوره بین ۳ تا ۵ سال طول می کشد. بنابراین هم کسی که مدرک دکترای حرفه ای دارد می تواند مدرک پی اچ دی (PhD) دریافت کند و هم کسی که دوره کارشناسی ارشد را گذرانده است.

دوره ی PhD که یک دوره تخصصی محسوب می شود از این لحاظ اهمیت دارد که دانشجویان این دوره (که تا قبل از آزمون جامع به عنوان دانشجوی دکتری (PhD student) و بعد از آن PhD candidate نامیده می شوند) در سطحی با بالاترین استاندارد تحصیلی و آکادمیک فعالیت می کنند و در یک یا چند حوزه جدید پژوهشی تولید علم و دانش می نمایند. 

کاندیدای دکترا یا PhD candidate چیست؟

کسی که در حال گذراندن دوره PhD می باشد پس از سه سال گذراندن واحدهای آموزشی، باید در امتحان جامع شرکت نماید و سپس در سال آخر به دنبال اجرای رساله دکترای خود باشد. در این فاصله بین قبولی در امتحان جامع تا دفاع از پایان نامه (رساله) دکتری فرد به عنوان PhD candidate نامیده می شود.

دانشجوی دکتری (PhD student)  کیست؟

کسی که در آزمون دکتری شرکت کرده و پذیرفته شده و در حال گذراندن دوره PhD می باشد طی سه سال اول که در حال گذراندن واحدهای آموزشی می باشد به عنوان PhD student نامیده می شود.

چه كسی می تواند برای ادامه تحصيل در دوره PhD ثبت نام نمايد؟

پس از بررسی سوال تفاوت دکترا و PhD چیست حال بیایید در مورد ثبت نام در این دوره تحصیلیی ها صحبت کنیم . علاوه بر داشتن مدرك كارشناسی ارشد يا دكتری عمومی، معمولا داشتن روزمه ی تحقیقاتی ومقالات چاپ شده ونیز مدرك زبان معتبر (که از مدت آن بیشتر ازدو سال نگذشته باشد) مطابق آنچه در آیین نامه مربوطه آمده لازم است. در صورت داشتن حداقل شرايط فوق و نيز شرايط اختصاصی بر حسب نوع داوطلب (داوطلب آزاد، داوطلب عضو هيأت علمی و داوطلب استعداد درخشان) امكان ورود به رقابت فراهم مي گردد.

در اغلب رشته های PhD بعد از قبولی در آزمون کتبی اولیه،باید فرد در یک مصاحبه نیز شرکت کند.معمولا از بین قبولیهای آزمون کتبی، به تعداد دو برابر میزان ظرفیت موردنیاز اسامی افراد را اعلام می کنند تا در آزمون مصاحبه شرکت کنند و از بین آنها افراد دارای رزومه تحصیلی و پژوهشی بالاتر انتخاب می شوند.

مدرک PhD چند دسته دارد؟

بهتر است بدانید که دوره PhD یا دکترای تخصصی به صورت سنتی یک دوره آموزشی محسوب می شود که زمینه پژوهشی آن بیشتر در سال آخر تحصیل فرد اهمیت پیدا می کند که دانشجوی PhD باید به کار رساله یا پایان نامه خود بپردازد. اما در واقع ما بجز پی اچ دی آموزشی یا PhD by course، دسته ای دیگر هم داریم تحت عنوان پی اچ دی پژوهشی یا PhD by research که تفاوتهایی با دوره سنتی آموزشی دارد.

تفاوت های PhD آموزشی با PhD پژوهشی یا دکترای پژوهش محور چیست؟

دوره دکترای تخصصی آموزشی به طور کلاسیک شامل مراحل زیر می باشد:

۱-شرکت فرد دارای مدرک دکترای حرفه ای یا کارشناسی ارشد در آزمون کتبی کنکور دکترای تخصصی (وزارت بهداشت یا وزارت علوم)

۲-قبولی در آزمون کتبی و سپس شرکت در آزمون مصاحبه دکترا (آزمون شفاهی)

۳-قبولی در مصاحبه دکترا و شروع دوره دکترا

۴-گذراندن واحدهای آموزشی مربوطه طی سه سال اول تحصیل

۵-شرکت در آزمون جامع و قبولی در آن

۶-شروع اجرای کار رساله دکترا (پایان نامه دوره دکترای تخصصی، رساله نامیده می شود که در انگلیسی به آن dissertation می گویند)

۷-دفاع از پایان نامه و فارغ التحصیلی با درجه دکترای تخصصی

دوره دکترای تخصصی پژوهش محور که به نسبت دوره جوانتری در کشور ما محسوب می شود به طور کلاسیک شامل مراحل زیر می باشد:

۱-شرکت فرد دارای مدرک دکترای حرفه ای یا کارشناسی ارشد در آزمون کتبی کنکور دکترای تخصصی پژوهشی (وزارت بهداشت یا وزارت علوم)

۲-قبولی در آزمون کتبی و سپس شرکت در آزمون مصاحبه دکترا (آزمون شفاهی)

۳-قبولی در مصاحبه دکترا و شروع دوره دکترا

۴-گذراندن واحدهای آموزشی مربوطه طی سال اول تحصیل

۵- اجرای کار رساله دکترا (پایان نامه دوره دکترای تخصصی، رساله نامیده می شود که در انگلیسی به آن dissertation می گویند) در طی سه سال به عنوان یک طرح پژوهشی

۷-دفاع از پایان نامه و فارغ التحصیلی با درجه دکترای تخصصی

پس همانطور که ملاحظه می کنید، PhD پژوهشی بیشتر تمرکزش بر انجام کار تحقیقاتی می باشد و یکی از تفاوتهای اساسی آن با PhD آموزشی همین مورد است. علاوه بر این در زمان مصاحبه دکترا (آزمون شفاهی) برای قبولی در PhD پژوهشی لازم است فرد رزومه قوی و مناسب تحقیقاتی داشته باشد تا در رقابت با دیگران بتواند گوی سبقت را برباید.

فرق PhD وزارت بهداشت با وزارت علوم چیست؟

۱- دریافت حقوق و حضور غیاب:

دانشجوی PhD در وزارت بهداشت ملزم به حضور و غیاب روزانه است و حقوق نیز دریافت می کند؛ ولی در وزارت علوم دانشجو تمام وقت در دانشگاه است و حقوقش مقداری متفاوت است.

۲-تعهد خدمت بعد از فراغت از تحصیل:

در وزارت علوم دانشجو پس از فراغت از تحصیل تعهدی به دانشگاه ندارد؛ اما در وزارت بهداشت دانشجو پس از فارغ التحصیلی باید به مدت حداقل دو برابر دوران تحصیل به دانشگاه تعهد خدمت دهد.

پیشنهاد می کنیم برای اینکه در این مورد بدانید به مطلب بلاگ ما در خصوص چگونه رزومه بنویسیم که از رقبای خود سبقت بگیریم؟ مراجعه نمایید.