مزیت های استفاده از STATA بجای SPSS

مزیتهای استفاده از نرم افزار STATA بجای SPSS

SPSS یکی از پرکاربردترین بسته های آماری مورد استفاده محققین، در تمامی رشته هاست اما محدودیتهای متعدّد و مهمی داره. این نرم افزار قبل از آنکه یک نرم افزار عمومی آماری باشه، یک بسته تجزیه و تحلیل آماری، اختصاصی پژوهشهای علوم اجتماعی بوده

مثالهایی از محدودیتهای SPSS:
• عدم محاسبه یا برآورد شاخصهای مهمی از قبیل بروز، شیوع، میزان بروز و …، برای یک بیماری یا پیامد (یا هر رخداد اجتماعی، سلامتی و …) و بخصوص فاصله اطمینان ۹۵ درصد آن.
• عدم محاسبه یا برآورد شاخصهای اندازه اثر ساده‏، از قبیل شاخصهای «تفاضل میانگینها» و «تفاضل میانگینهای استاندارد شده»
• محدودیت در محاسبه نسبت برتری یا Odds Ratio در مواردی که متغیر مواجهه یا متغیر مستقل مطالعه، بیش از دو سطح یا لایه داشته باشد.
• عدم محاسبه شاخص یا آماره کاپا (Kappa Statistics) بصورت وزنی (بیش از ۲ سطح)
• غیرممکن بودن تحلیل آماری یک مطالعه مورد-شاهدی همسان شده یا Matched Case-control Study، حتی بصورت تک متغیره (قادر به محاسبه شاخص OR در این وضعیت نیست)
• در روشهای تحلیل واریانس (ANOVA)، محاسبه اندازه اثر همیشه امکان پذیر نیست (روش One-way ANOVA امکان برآورد اندازه اثر اتا یا پارشیال اتا، وجود ندارد) و در سایر تحلیلهای واریانس نیز ، با محدودیت محاسبه تمام شاخصهای اندازه اثر این روشها، روبرو هستیم.
• محدودیت در ارزیابی اثر یک متغیر مستقل (پیش بینی کننده) رتبه‏ای یا اسمی با بیش از دو سطح (لایه) در رگرسیون خطی (قادر به ایجاد Indicator or dummy variable نیست)
• غیرممکن بودن رسم نمودار بلند آلتمن (Bland-Altman Plot) بمنظور ارزیابی روایی و پایایی سنجشهای کمی
• محدودیت در ترسیم انواع نمودارهای پرکاربرد در مقالات (مانند نمودارهای خطی مختص تحلیل داده های با سنجش مکرّر بهمراه error term، نمودارهای ستونی همراه با error term ، نمودار انباشت یا Forest plot برای مقایسه شاخصهای اندازه اثر و …)
• محدودیت در محاسبه تمامی گونه ها یا انواع شاخص ICC (Intra-class Correlation) در شرایط مختلف ارزیابی پایایی
• دشوار بودن تحلیل واریانس با اندازه‏های تکراری (Repeated Measures ANOVA)
• عدم امکان انجام متاآنالیز (در مطالعات ثانویه مانند مرور سیستماتیک)

دو مزیت مهم نرم افزار STATA:
۱- انطباق با فیلد علوم پزشکی و زیستی
۲- متن-باز بودن (Open-source) این نرم‏افزار

دکتر عباس کشتکار، اپیدمیولوژیست، مدرس گروه آمارافزار
دکتر سیما بشارت، دکترای تخصصی بیومدیسین، مدرس گروه وامو