مراحل تحقیق علمی [با این ۱۲ گام تحقیقتو تکمیل کن]
مراحل پژوهش علمی چیست؟ اگر مراحل تحقیق علمی به ترتیب، گام به گام و دقیق انجام شود می توانیم به نتایج کارمان مطمئن باشیم. کنجکاوی انسانها نسبت به محیط اطراف خود در طی تاریخ باعث شده پیشرفتهای علمی و کشف های بسیاری صورت بگیرد. بنابراین مهم است که مراحل پژوهش علمی به ترتیب را بدانیم.این مراحل ممکن است در مطالعات مختلف باهم اندکی تفاوت داشته باشند اما کلیات آنها مشابه است.
پیشنهاد می کنیم برای اینکه بیشتر در این مورد بدانید مطلب چگونه یک تحقیق خوب بنویسیم ؟ و دانلود رایگان مقاله از گوگل اسکولار را از بلاگ وامو بخوانید.
چگونه یک پژوهش یا تحقیق علمی را شروع کنیم؟
ممکن است کسی از شما بخواهد مراحل تحقیق علمی را نام ببرید، باید بدانید که به طور کلی برای انجام یک تحقیق علمی با مراحل ۱۲ گانه زیر روبرو هستیم که مراحل تحقیق علمی به ترتیب را تشکیل می دهند. البته ناگفته نماند که باید هدف از انجام کار تحقیقاتی اول از همه برای خود محقق مشخص و واضح باشد. تحقیقات علمی بیشتر با چه چیزی شروع می شوند ؟ درست است با یک ذهن کنجکاو و پرسشگر!
بنابراین کار تحقیقاتی را نباید صرفا سکویی ببینید که شما را از نظر مدارک و مدارج علمی بالا برده و یا تعداد مقالات و سایتیشن شما را زیاد می کند. پس اولین کار در یک تحقیق علمی و دقیق چیست؟ داشتن ذهن پژوهشگر که دغدغه حل مسائل علمی را داشته باشد.
۱ ـ اولین کار در یک تحقیق علمی و دقیق چیست ؟ انتخاب موضوع تحقیق(عنوان)
اولین کار در یک تحقیق علمی و دقیق چیست ؟ این مرحله شاید سخت ترین و مهمترین مرحله یک کار تحقیقاتی هم باشد. در این قسمت که اصلی ترین و اولین قدم شما به عنوان یک محقق در مراحل تحقیق علمی است باید به دنبال انتخاب یک موضوع مناسب برای تحقیق خود باشید. برای اینکه بیشتر در این مورد بدانید می توانید انتخاب ایده برای تحقیق را از بلاگ وامو بخوانید.
۲ ـ بیان مسأله:
در این مرحله بعد از انتخاب موضوع و تعیین عنوان مشخص برای تحقیق علمی خود، باید منابع علمی مرتبط با موضوع را جستجو کنید. مساله مورد بررسی را به خوبی موشکافی کرده و اهمیت و ضرورت اجرای این طرح را برای مخاطبین توضیح دهید.
برای جستجوی منابع علمی در رشته های علوم پزشکی باید حداقل دو مورد از پایگاههای علمی را به خوبی بشناسید. یکی پایگاه پاب مد (Pubmed) و دیگری گوگل اسکولار (Google scholar). البته برای انجام یک جستجوی جامع و کامل باید پایگاههای علمی بیشتری را بگردید اما این دو مورد حداقل مواردی هستند که باید با نحوه سرچ در آنها آشنا باشید.
گروه آموزشی و پژوهشی وامو برای این دو مورد دوره های آفلاینی تهیه کرده که در قسمت دوره های آموزشی سایت وامو قابل دسترسی می باشند.
۳ـ بررسی پیشینه ی تحقیق یا بررسی متون و مطالعات قبلی: گامی مهم در مراحل تحقیق علمی
اگر بخواهیم مراحل تحقیق علمی به ترتیب اجرا شود، در این مرحله از مراحل پژوهش علمی مجددا باید به توانایی های سرچ پایگاههای علمی خود مراجعه می کنید. مقالات و مطالعات مشابه موضوع خودتان را پیدا کرده و مطالعه نمایید.
۴ ـ روش های علمی چیست؟ تعیین اهداف، فرضیات و سوالات تحقیق:
هر محقق برای هر کار پژوهشی باید اهداف و سوالاتی در ذهن خود داشته باشد. همچنین ممکن است فرضیاتی نیز متصور باشد که با انجام آن تحقیق می خواهد به این سوالات و اهداف و فرضیات خود پاسخی دهد.شاید در پاسخ به این سوال که مهمترین مرحله یک روش علمی و دقیق چیست بتوان از قسمت روش کار یا متد مطالعه نام برد که شامل اهداف و فرضیات و سوالات، متغییرها، ابزار و نمونه های مورد بررسی می شود.
۵ ـ مشخص کردن متغیرها:
هر تحقیق علمی شامل بررسی دسته ای از متغییرها می باشد.محقق باید قبل از اجرای طرح پژوهشی به همه آنها دقیقا فکر کرده و در روش اجرای طرح خود آنها را در نظر بگیرد. این متغییرها را چگونه باید مشخص کرد؟ با مطالعه کارهایی که قبلا انجام شده شما می توانید یک دید کلی در مورد متغییرهایی که میخواهید بررسی کنید بدست آورید. سپس با توجه به تجربیات خود در محیطی که مشغول به کار هستید می توانید متغییرهایی را اضافه یا کم کنید.
۶ ـ تعیین ابزار و روشهای اندازه گیری متغییرها:
برای اندازه گیری هر متغییر و روابط بین متغییرهای مختلف، نیاز به ابزار، دستگاه، پرسشنامه یا روشهای دیگری می باشد که محقق باید آنها را نیز دقیقا مشخص نماید. همچنین مهم است که ابزار یا روشهای مورد استفاده استاندارد و معتبر باشند. از هر ابزاری که استفاده میکنید باید رفرنس موردنظر را نیز ذکر کنید.
۷ ـ مشخص کردن جامعه ی مورد بررسی و حجم نمونه موردنیاز:
در هر تحقیق علمی باید از قبل از شروع کار، میزان نمونه موردنظر برای اجرای درست کار مشخص شود. اینکار چگونه انجام می شود؟ با مطالعه کارهایی که دیگران قبل از شما انجام داده اند و مشورت با متخصص آمار باید یک حجم نمونه تخمینی داشته باشید که با شرایط و وضع موجودتان مطابقت داشته باشد و نیز برای تفسیر نتایج بدست آمده قابل اعتماد و تعمیم باشد.
۸ ـ نوشتن پروپوزال یا طرح روش تحقیق:
اگر مراحل پژوهش علمی به ترتیب تا اینجا با موفقیت انجام شده باشد، حالا باید آن را طبق فرمت مخصوص درآورده و به سازمان موردنظر ارائه کنید. برای اینکه بیشتر در مورد نحوه نگارش تحقیق علمی بدانید می توانید به مطلب چگونه پروپوزال بنویسیم؟ از بلاگ وامو مراجعه نمایید.
9 _ طرح تحقیق را تصویب کرده و کد اخلاق بگیرید
این مرحله از مراحل پژوهش علمی در حیطه علوم پزشکی بسیار مهم است. طرح تحقیق باید توسط سازمان یا دانشگاه مورد نظر بررسی و تصویب شود و کد اخلاق دریافت کند تا قابل اجرا باشد. درحال حاضر هیچ جمع آوری داده ای بدون داشتن کد اخلاق قابل قبول نیست و حتی اگر داده ها از قبل موجود باشند باز هم باید این مرحله انجام شود.
۱۰ _ برای گردآوری داده ها اقدام کنید
یکی از مهمترین مراحل پژوهش علمی، دقت در جمع اوری داده هاست. بعد از اینکه کداخلاق و مجوز اجرای کار را گرفتید می توانید گرداوری داده ها را آغاز نمایید.این مرحله باید با دقت و صبر فراوان انجام شود تا داده ها و آنچه از آنالیزشان بدست می آید قابل اعتماد باشد.
۱۱ ـ داده های بدست آمده را تجزیه و تحلیل کرده و نتیجه گیری کنید
حالا باید اطلاعاتی که جمع کرده ایم را با نرم افزارهای آماری آنالیز کنیم و نتایج آن را به صورت جداول و نمودار ارائه کنیم. برای انجام این قسمت بهتر است با یک مشاور آمار یا همکار اپیدمیولوژیست مشورت کنید.
۱۲ـ آخرین مرحله یک پژوهش علمی چیست؟ تهیه گزارش نهایی طرح تحقیقاتی و اقدام برای انتشار آن به صورت مقاله یا ارائه در مجامع علمی
فرض کنید تمام مراحل پژوهش علمی به ترتیب بالا اجرا شده و حالا نتایج کارتان را در دست دارید، سوال اینجاست که آخرین مرحله یک پژوهش علمی چیست؟ حالا باید این نتایج را به هر صورتی به دیگران نیز منتقل کنید. چگونه اینکار انجام می شود؟ باید نتایج خود را به صورت مقاله درآورده و برای اطلاع سایر محققین به صورت مقاله یا خلاصه مقاله در کنگره ارائه داده و منتشر کنید.
برای اینکه با اجزای مقاله تحقیقاتی آشنا شوید به مطلب اصول نوشتن مقاله تحقیقاتی از بلاگ وامو مراجعه نمایید. یادتان باشد اگر مراحل تحقیق علمی به ترتیب و با دقت کافی اجرا شوند در انتها مطمئنا نتایج به دست آمده نیز با دقت و اطمینان بیشتری قابل ارائه هستند.
سوالات متداول :
اولین گام در یک تحقیق علمی و دقیق چیست؟ اولین مرحله پژوهش چیست؟
در یک تحقیق علمی ابتدا باید ایده پردازی و انتخاب عنوان مناسب برای تحقیق انجام شود. برای پروراندن موضوعی که به ذهنتان می رسد باید در پایگاه های اطلاعاتی معتبر یک سرچ کامل و دقیق انجام دهید.
مراحل تحقیق علمی را نام ببرید
به ترتیب مراحل تحقیق علمی شامل موارد زیر است: انتخاب موضوع و نوشتن بیان مساله، بررسی پیشینه مساله، تعیین اهداف، مشخص کردن متغییرها،تعیین ابزار کار،تعیین جامعه موردمطالعه،نوشتن پروپوزال، گرفتن کد اخلاق،گردآوری داده ها، تجزیه و تحلیل، نگارش مقاله
در زمان دانش آموزی فرمت طرح پژوهشی تفاوتهایی با زمان دانشجویی دارد و از نظر تصویب طرح نیز متفاوت هستند.
همانگونه که در متن توضیح داده شده، هر تحقیق علمی ابتدا با ایده پردازی و انتخاب موضوع آغاز می گردد.
نتایج تحقیق علمی معمولا به صورت مقاله علمی نگارش شده و در کنگره ها و مجامع علمی ارائه می گردد و همچنین برای انتشار به صورت کامل نیز برای مجلات علمی معتبر ارسال می گردد. برای اینکه با اصول نگارش آکادمیک آشنا شوید می توانید دوره مربوطه را از وامو تهیه نمایید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
انواع روش های ارائه مقاله در کنفرانس/ کنگره [ به روز باش ]
نحوه نوشتن پروژه دانشجویی [ به همراه نمونه پروژه ]
چگونه نخبه شویم ؟ [ معیارهای نخبگی را بشناسید ]
چگونه استعداد درخشان دانشگاه شویم ؟[ pdf شرایط عضویت۱۴۰۲ ]
دانشجوی موفق کیست؟ [ تک بعدی نباش! ]
چگونه رزومه انگلیسی بنویسیم ؟ [ در کمترین زمان قبول شو ]
7 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
از همه مراحل سخت تر همون شروعشه یعنی پیداکردن موضوع مناسب برای تحقیق 🙁
همیشه قدم اول سخت ترینه 🙂 ما برای کمک به شما اینجاهستیم تا راهتون آسونتر بشه 🙂
خیلی ممنون 🙂
سلام،
لطفاً به سوالات زیر پاسخ کامل دهید.(سطح کارشناسی ارشد)
۱-برای ورود به یک سازمان برای انجام یک پژوهش چه کارهایی باید انجام دهیم؟
۲-مشاهده پنهان چیست؟
متشکرم.
سلام وقت بخیر. برای انجام یک پژوهش در زمان دانشجویی اوضاع با بعد از فارغ التحصیلی متفاوت است. اگر در زمان دانشجویی منظورتونه، کار راحت تره. شما با قسمت پژوهشی اون سازمان یا دانشگاه ارتباط برقرار می کنید و ایده پژوهشی خودتون رو بهشون ارائه میدین (در قالب پروپوزال) و روال تصویبشو دنبال می کنین. اما بعد از فارغ التحصیلی چون ارتباط کاری مستقیمی با سازمانها و دانشگاهها ندارین باید با اعضای همون سازمان (اعضای هیات علمی یا دانشجویان یا به اصطلاح ابواب جمعی) در ارتباط باشین تا بتونین پروژه تون رو اجرا کنین.
در مورد سوال دوم که پرسیدین، در علوم پزشکی ما از همچین اصطلاحی بطور معمول استفاده نمی کنیم. مطالعات مشاهده ای ما به صورت مستقیم انجام میشن و محقق مستقیما مخاطب یا فرد مورد بررسی خودشو تحت نظر داره و با مصاحبه و آزمایش و پرسشنامه متغییرهای موردنظرشو جمع اوری میکنه.
موفق باشین. امیدوارم جواب سوالاتونو گرفته باشین
سلام، من تو نگارش پایانی تحقیق به مشکل خوردم، شما می تونید تو این مرحله بهم کمک کنید؟
سلام وقت بخیر. میتونید از قسمت رزو مشاوره سایتمون وقت رزرو کنین تا بهتون مشاوره بدیم.موفق باشین