انواع مقالات در علوم پزشکی در یک نگاه
یکی از قسمتهای هیجان انگیز در کار پژوهشی، نوشتن مقاله علمی هست تا بتونیم نتایج کار پژوهشی مون رو منتشر کنیم و به اطلاع سایر همکاران و محققان برسونیم. اما ما فقط با یک نوع مقاله سروکار نداریم بلکه مثل سایر حوزه های علمی در علوم پزشکی هم انواع مقالات وجود داره که تفاوتهایی در نوشتار و همچنین از نظر اهمیت دارن. همونطور که برای اجرای یه طرح پژوهشی راههای مختلفی برای طراحی مطالعه داریم، وقتی هم که نتایج جمع آوری و تبدیل به مقاله میشن به شکلهای مختلفی میشه اونها رو ارائه داد. اینکه کدوم یکی از دسته بندی های انواع مقالات رو برای ارائه نتایجمون انتخاب کنیم به چند عامل بستگی داره: اول کیفیت داده های به دست اومده و تعداد متغییرهای مورد بررسی، و دوم ژورنالی که مقاله رو دارین برای اونجا آماده می کنین.
در راهنمای نگارشی که در هر ژورنال در اختیار شما قرار می گیره، دسته بندی های مختلفی برای مقالات ارسالی نوشته میشه که شما باید براساس اون توضیحات، مقاله رو آماده ارسال برای ژورنال کنین. شاید در نگاه اول به فهرست انواع مقالات موجود که در زیر اومده، یک کم دچار سردرگمی بشین اما در واقع این دسته بندی متنوعی که وجود داره باعث میشه شما گزینه های بیشتری برای انتخاب داشته باشین و راحت تر بتونین تصمیم بگیرین.
در این مطلب در مورد انواع شایعتر و معمولتر مقالات علمی که در ژورنالهای مختلف وجود داره صحبت می کنیم:
مقاله اصلی یا اصیل (Original Article):
این نوع مقالات بیشترین موارد ارسالی به مجلات رو تشکیل میدن و شامل دسته بندی های زیر هستند:
۱- مطالعات مشاهدهای (Observational)
۱-۱-مطالعات توصیفی(Descriptive) یا مطالعات مقطعی (cross-sectional) مانند مطالعات شیوع
۲-۱-مطالعات تحلیلی (analytical) شامل:
- مطالعات مورد – شاهدی (Case – Control)
- مطالعات مقطعی تحلیلی (Analytic)
- مطالعات کوهورت (Cohort)
۲- مطالعات تجربی (Experimental)
مثل مطالعات حیوانی یا Animal model
۳- مطالعات مداخلهای (Interventional)
مانند کارآزمایی بالینی (Clinical Trial)
این دسته از مقالات در علوم پزشکی از محبوبیت بالایی برخوردارن و اکثر کارهای پژوهشی که انجام میشن هدفشون اینه که یک مقاله ارجینال یا اصیل از نتایجشون ارائه بدن. در امتیازبندیهای آکادمیک و برای ارتقای اعضای هیات علمی و محققین هم این دسته از انواع مقالات امتیاز ویژه ای دارن و هر محقق حتما باید در طول فعالیت آکادمیکش چندتا مقاله ارجینال خوب و با کیفیت داشته باشه.
اجزای تشکیل دهنده این مقالات به صورت زیر هستند:
به طور کلی مقالات اصیل یا ارجینال شامل چهار قسمت اصلین:
۱-مقدمه و هدف (Introduction): در این قسمت در مورد اهمیت و ضرورت انجام مطالعه نوشته میشه و به مطالعاتی که در گذشته انجام شده اشاره ای میشه.
۲-مواد و روشها (Methods): در این قسمت که روش کار هم نامیده میشه در مورد نوع مطالعه، نمونههای مورد مطالعه (خون، ادرار، سرم، یا پرسشنامه)، مکان و زمان انجام مطالعه، چگونگی انتخاب نمونهها، روشها و ابزار آزمایشگاهی و روشهای آماری به صورت کامل توضیح داده میشه. این قسمت باید طوری نوشته بشه که محققین بعدی بتونن به همون صورت کارو تکرار کنن.
۳-نتایج (Results): اینجا قلب مقاله ست. یعنی تمام زحماتی که برای انجام کار پژوهشی کشیده شده اینجا بازتاب پیدا می کنه. نتایج به صورت متن، جدول و نمودار ارائه میشن.
۴-بحث و نتیجه گیری (Discussion): در قسمت پایانی مقاله هم باید در مورد نتایجی که به دست اومده و تفسیر اونها و مقایسه با سایر مطالعات صحبت بشه.
این چهار قسمت که به اختصار IMRaD نامیده میشن بدنه اصلی این دسته از مقالات رو تشکیل میدن. علاوه بر این چهار قسمت اصلی، هر مقاله ای دارای یک عنوان (Title)، یک خلاصه یا چکیده (Abstract)، در ابتدای مقاله و همچنین لیست رفرنسها در انتهای مقاله ست. که این قسمتها در تمام انواع مقالات معمولا مشترک و ضروریه.
نکات مهم در این نوع مقالات:
-بسته به مجله ای که مقاله براش ارسال میشه، این نوع مقاله باید به تعدادی منبع مشخص (مثلا یه مجله این مقدار رو به صورت حداقل ۱۵ و حداکثر۳۰ منبع میخواد) ارجاع داده شود.
-این نوع مقاله همونطور که از اسمش معلومه، مقاله اصیل تحقیقاتیه یعنی اینکه محقق به صورت فعال رفته و دیتاها رو جمع آوری کرده. پس در نوشتن نتایج باید دقت بشه و تفسیر مناسبی هم از داده های بدست اومده داشته باشه.
حجم کلی کلمات بکار برده شده در این نوع مقاله، معمولا حدود ۴۰۰۰ کلمه ست (که البته در مجلات مختلف متفاوته)، بدون درنظر گرفتن چکیده و رفرنسها.
مقاله مروری (Review Article):
این نوع مقالات خودشون انواع مختلفی دارن که مهمترین اونها مقالات Systematic review and Meta–analysis و مقالات مروری روایتی یا Narrative review هستن. معمولا این نوع مقالات توسط محققان برجسته و باسابقه که کاملا با موضوع مقاله آشنا هستن نوشته میشه. و بعضی مجلات تاکید می کنن که حتما ۵-۳ منبع، از حداقل ۳۰ منبعی که در مقاله استفاده شده، از فعالیت پژوهشی و مقالات قبلی نویسنده اصلی در همون زمینه باشد.
این نوع مقالات از نظر اعتبار و کیفیت مقاله، در دسته بندی هرم شواهد (Evidence-based Medicine) در قسمتهای بالایی هرم قرار دارن که نشون دهنده ارزش بالاشونه.
گزارش کوتاه (Short Communication) یا Brief report یا Rapid communication:
ساختار کلی این نوع مقاله که با اسامی مختلفی نامیده میشه، مشابه مقالات پژوهشی اصیل هست؛ فقط فرقش اینه که یافتههای به دست اومده کمتره و نویسنده یا به خواست خودش و یا به درخواست مجله از این فرمت برای ارائه نتایجش استفاده کنه. مثلا وقتی که به نظر داورای مجله، اون مقاله ارزش چاپ شدن رو داره ولی به دلیل محدودیت حجم مجله و یا به خاطر اینکه داده هاش در حد یک مقاله اصیل نیستن، مجله پیشنهاد میده که مقاله رو به صورت گزارش کوتاه منتشر کنه. حجم این نوع مقاله معمولا حدود ۱۵۰۰-۱۰۰۰ کلمه ست و حداکثر ۲ تا جدول یا نمودار و تا سقف ۱۰ تا ۱۵ منبع استفاده میشه. ساختار کلی این نوع مقالات، معمولا همون شکل کوتاه شده مقالات اصیل پژوهشیه.
گزارش مورد (Case Report) یا گزارش موارد (Case series):
در این نوع مقاله، یک یا چند مورد گزارش میشن که یا تظاهر نادری داشته، یا روش تشخیصی جدید و یا روش درمانی جدیدی براش انجام شده. قسمتهای مختلف این مقاله شامل این موارده:
مقدمه، معرفی بیمار (شامل علائم بالینی، معاینات بیمار، نتایج تستهای آزمایشگاهی، نتایج عکسبرداری ها و یا آسیبشناسی) و بحث در مورد بیمار.
تفاوتی دیگه ای که این نوع مقاله با بقیه داره اینه که تعداد نویسندگان معمولا بین یک تا سه نفر بوده و تعداد رفرنسهایی هم که استفاده میشن حداکثر ۱۰- ۱۵ منبع هستن.
نامه به سردبیر (Letter to Editor):
این دسته از انواع مقالات، یک کم متفاوتن از بقیه. بعضی مجلات این نوع مقاله رو فقط از محققان سرشناس و باسابقه قبول می کنن یا حتی گاهی خودشون شخصا از اون محقق میخوان که یه مقاله به این صورت براشون بفرسته. اما بعضی مجلات دیگه این شرط و شروط رو ندارن و هر نویسنده ای که احساس می کنه نتایجی که به دست آورده بهتره در این قالب ارائه بشه میتونه اقدام به ارسال کنه و منعی نداره. در این نوع مقاله، حجم کل مطالب بسیار کوتاه بوده و مقاله کاملا به صورت غیرساختارمند نوشته میشه یعنی بدون اینکه هرقسمت از مقاله تیتر مشخصی داشته باشه، از مقدمه و هدف شروع میشه، بعد نتایج خودش رو ذکر میکنه، همزمان نتایج مطالعات دیگران هم میگه و باهم مقایسه شون میکنه و نهایتا یه نتیجه گیری هم انجام میشه. در برخی موارد، نامه به سردبیر، در جواب یا نقد به مقاله ای نوشته میشه که قبلا در اون مجله چاپ شده بوده. حجم کلی و تعداد منابع این نوع مقاله هم بسته به مجله موردنظر داره.
فتوکلینیک (Photoclinic):
در این نوع مقاله که در برخی مجلات پذیرفته میشن، بیمارانی که از نظر متخصص بالینی جالب و آموزشی هستن و نحوه تشخیص آنها با استفاده از تصاویر معرفی و ارائه میشن. این نوع مقاله فقط در بعضی مجلات خاص وجود دارن و خیلی همه گیر نیستن.
نظریه ها یا Perspective, opinion, commentary:
این نوع مقالات معمولا از صاحب نظران و متخصصان بسیار سرشناس و رده بالای آکادمیک پذیرفته میشن. معمولا در این نوع مقاله، در یک فیلد خاص و تخصصی نظریه پردازی انجام میشه و یا ممکنه نقدهای یک محقق در مورد یک مقاله یا مطلب خاص در قالب این نوع مقالات پذیرفته شن. حجم کلمات این نوع مقالات معمولا حداکثر تا ۲۰۰۰ کلمه ست و باید براساس شواهد مستدلی نوشته بشن. این دسته از مقالات از یک نظر بسیار ارزشمند هستن و اونهم اینه که برای محققای جوان و کسانی که اون مقاله رو می خونن بستری برای تفکر بیشتر و ایده پردازی میسازن تا شاید در طراحی مطالعات بعدی بتونن برپایه این شواهد و نظریه ها مطالعات جدیدی طراحی کنن. در واقع پایه و اساس همه طرحهای پژوهشی همین ایده پردازی خوبه پس میشه از این نوع مقالات برای ایده پردازی و جستجوی بیشتر استفاده خوبی کرد.
نکته پایانی:
علاوه بر انواع مقالات ذکر شده در این مطلب، گاهی موقع ارسال مقاله برای مجله ممکنه با اسامی دیگه ای هم برخورد کنین که در اون مجله برای اولین بار به چشمتون خورده. در این مواقع خود مجله در قسمت راهنمای نگارش برای نویسندگان بطور کامل و دقیق در مورد اون نوع مقاله توضیح داده. در شماره های قبلی اون مجله هم می تونین مثالهایی از این نوع مقالات رو پیدا کنین و با مرور اونها متوجه بشین که این دسته مقالات چجوری باید نوشته بشن. پس اگر اسم دیگه ای غیر از این اسامی به چشمتون خورد نگران نشین. فقط راهنمای نگارش مقاله اون مجله رو مطالعه کنید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
پیش دفاع پایان نامه چیست؟ در جلسه پیش دفاع چه بگوییم؟ [ موفق عمل کن ]
ارسال همزمان مقاله به چند مجله [ آیا صحیح است؟ ]
چگونه رزومه انگلیسی بنویسیم ؟ [ در کمترین زمان قبول شو ]
نحوه نوشتن روش تحقیق در پایان نامه [ ۰ تا ۱۰۰ فصل سوم ]
پیدا کردن موضوع برای مقاله علمی پژوهشی [ مناسب و جذاب ]
اهمیت و ضرورت تحقیق را چگونه بنویسیم ؟ [ نکات طلایی ]
3 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام. این انواع مقالات از نظر امتیازی تو رزومه مون با هم فرق دارن؟ از کدومشون شروع کنیم برای شروع کار بهتره؟
سلام وقت بخیر
بر اساس هرم شواهد معمولا مطالعات مروری فراتحلیل در جایگاه بالاتری از سایر مقالات از نظر سطح شواهد و اویدنس قرار دارند.
برای شروع پژوهش پیشنهاد من مطالعات کیس ریپورت هستند، “دوره آفلاین کیس ریپورت: نگارش مقاله گزارش مورد در حیطه علوم پزشکی” بسیار میتونه بهتون کمک کننده باشه.
از طریق این لینک میتونید به این دوره دسترسی پیدا کنید:
https://vamogroup.ir/product/case-report/