نحوه نوشتن روش تحقیق در پایان نامه [ ۰ تا ۱۰۰ فصل سوم ]
در پایان نامه یا رساله، فصلی مهم وجود دارد به نام فصل سوم که در آن روش تحقیق و گردآوری داده ها و مراحل انجام پژوهش توضیح داده می شود. این فصل شامل قسمتهای مهمی است که در این مطلب نحوه نوشتن روش تحقیق در پایان نامه را به تفصیل در مورد هرکدام توضیح خواهیم داد و همچنین آموزش روش تحقیق پایان نامه را همراه با یک نمونه نوشتهروش تحقیق پایان نامه را در ادامه برای شما قرار داده ایم که در انتهای مطلب می توانید نمونه روش تحقیق در یک پایان نامه را مشاهده کنید .
برای اینکه با نحوه نگارش تمامی قسمتهای یک پایان نامه بیشتر آشنا شوید می توانید دوره آفلاین پایان نامه نویسی را از وامو تهیه کنید. به علاوه توصیه می شود از بخش بلاگ وامو گروپ مقالات پرطرفداری چون دکترای حرفه ای پزشکی چیست و دانلود مقاله sci-hub و.. را هم مطالعه کنید .
نحوه نوشتن روش تحقیق در پایان نامه:
اول به این سوال پاسخ دهیم که روش تحقیق چیست؟ بهترین پاسخ برای این سوال این است: طرز تهیه (رسپی) کار تحقیقاتی. روش تحقیق یعنی برای دیگران توضیح دهیم که چه راه و روشی را در مطالعه خود به کار گرفته ایم تا اطلاعات مناسبتر و بیشتری را درباره موضوع مورد مطالعه خود به دست آوریم. روش تحقیق را در پایان نامه چگونه بنویسیم؟ نحوه نوشتن روش تحقیق در پایان نامه باید طوری باشد که هرکس دیگری در هر نقطه دیگر دنیا از روی آن بتواند عینا همین کار را تکرار کند بدون اینکه به مانعی برخورد کند.
روش تحقیق را در پایان نامه چگونه بنویسیم؟
همانطور که قبلا در مطلب چگونه پایان نامه بنویسیم در بلاگ وامو در مورد فصلهای مختلف یک پایان نامه توضیح داده ایم، در تمامی مقاطع و رشته های مختلف تحصیلی، اصول نگارش و کلیات یک پایان نامه تقریبا یکی است. هر پایان نامه معمولا شامل ۵ فصل اصلی و تعدادی ضمائم است.
قبل از اینکه بگوییم روش تحقیق را در پایان نامه چگونه بنویسیم؟ بهتر است فصلهای مختلف پایان نامه را یکبار مرور کنیم.
فصل اول باید در مورد مقدمه و اهداف طرح خود توضیح دهید. سپس در فصل دوم به بررسی مطالعات قبلی مشابه در آن زمینه بپردازید. در فصل سوم پایان نامه که همان روش تحقیق است در مورد متغییرهای مورد بررسی، جامعه مورد مطالعه و روش اجرای طرح توضیح می دهدی که در این مطلب قرار است آموزش نوشتن روش تحقیق در پایان نامه را که مربوط به این فصل است با هم مرور کنیم.
در فصل چهارم نتایج به دست آمده از این تحقیق را نوشته و سپس نهایتا در فصل ۵ به بحث یافته ها و مقایسه و تفسیر آنها می پردازید.
نحوه نوشتن فصل سوم پایان نامه : روش تحقیق یا مراحل انجام پژوهش
فصل سوم پایان نامه یکی از فصول مهم پایان نامه است که به خصوص برای محققان بعد از شما اهمیت خاصی دارد. هرچه این فصل دقیق تر و کامل تر نوشته شود، راه را برای محققان بعدی خود هموارتر کرده اید. این فصل که «روش تحقیق» یا «روش بررسی» نام دارد، با توجه به موضوع و هدف پژوهش شما، از ابتدای کار طراحی شده و روش تحقیق آن از زمان تصویب طرح پژوهشی مشخص می¬ شود.
نکته:
در پروپوزال شما روش تحقیق را با افعال آینده می نویسید زیرا هنوز در ابتدای راه بوده و کار قرار است در آینده انجام شود. اما در فصل سوم پایان نامه باید افعال گذشته استفاده کنید زیرا کار انجام شده و شما در حال ارائه نتایج آن هستید.
فصل سوم پایان نامه شامل چه بخش هایی می شود؟
قسمت اول : نوع پژوهش
در کل پژوهش¬ ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: بنیادی یا کاربردی که نوع آن¬ها بر اساس هدف تحقیق مشخص می¬ شوند.
انواع روش تحقیق در پایان نامه در پزشکی و رشته های علوم پزشکی: تقسیم بندی براساس هدف مطالعه
الف- تحقيق بنيادي یا Basic Research
یکی از انواع روش تحقیق در پایان نامه در پزشکی و سایر علوم پزشکی، تحقیق بنیادی یا Basic Research به کشف ماهیت پدیده¬ ها و روابط بین متغیرها، اصول، قوانین و ساخت یا آزمایش تئوری ¬ها و نظریه ¬های مختلف می ¬پردازد. هدف اصلی این نوع پژوهش اضافه کردن به دانش موجود در آن زمینه خاص است که به اصطلاح باعث توسعه مرزهای علمی می شود.
تحقیق بنیادی زمان بر است و هزینه بالایی دارد. این نوع پژوهش بیشتر توسط دانشجویان مقاطع ارشد و دکترا در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی انجام می گیرد.
ب- تحقيق كاربردي یا Applied Research
یکی از انواع روش تحقیق در پایان نامه در پزشکی و سایر رشته های علوم پزشکی، تحقیق کاربردی است که هدف اصلی آن، توسعه دانش كاربردي در يك زمينه خاص می باشد. این روش معمولا در یک جامعه در جهت رفع یک مشکل انجام می گیرد.
در این نوع روش تحقیق که در بین دانشجویان و محققین ما تمایل بیشتری به آن وجود دارد، با استفاده از دانش و یافته های حاصل از پژوهش بنیادین، به رﻓﻊ ﻧﯿﺎزهای سیستم سلامت و بهداشت پرداخته و باعث بهینه سازی اﺑﺰارﻫﺎ و روﺷﻬﺎی ما در بالین می شود.
روش تحقیق کاربردی به زمان کمتری نیاز داشته و نتایج آن را می توان به صورت عملی در عمل به کار گرفت. این نوع روش تحقیق برای پایان نامه های دانشجویان دوره دکترای حرفه ای (پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی) در دانشگاههای علوم پزشکی استفاده می شود.
مثالی برای انواع روش تحقیق در پایان نامه در پزشکی :
به عنوان مثال در یک پایان نامه می خواهیم سطح سرمی ویتامین D را در یک گروه از بیماران کلیوی بررسی کنیم. روش تحقیق در این پایان نامه، از نوع کاربردی است و نتایج آن نهایتا می تواند برای متخصصین بالینی که با این دسته از بیماران سروکار دارند در بالین کاربرد بسیاری داشته باشد.
قسمت دوم: مطالعه
الف- جامعه مورد مطالعه
در این بخش، شما باید در مورد جامعه ¬ای که در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته و اطلاعات خود را از آن¬ها جمع آوری کرده اید توضیح دهید. به عنوان مثال باید بگویید جامعه مورد مطالعه ما جمعیت بالای ۴۰ سال ساکن در استان گلستان بوده، یا جامعه موردمطالعه ما زنان بارداری بوده که طی سال ۱۴۰۰ در این استان زایمان کرده اند.
ب- نمونه مورد مطالعه
معمولا در یک کار تحقیقاتی، نمی توان به دلیل گسترده بودن حجم جامعه آماری تمامی آن جامعه را مورد مطالعه قرار داد. بنابراین هر محققی ناچار است تحقیق خود را تنها روی بخشی از جامعه آماری انجام دهد (نمونه گیری). اگر این کار به درستی طراحی و اجرا شود، نتیجه نهایی این بررسی قابل تعمیم به تمام جامعه آماری خواهد بود.
برای اینکه نتایج یک مطالعه تعمیم پذیر به کل آن جامعه باشد، گروهی که نمونه گیری از آن انجام می شود باید طوری انتخاب شود که کلیه صفات و ویژگی ¬های آن جامعه را داشته باشند تا بتوان آن¬ ها را بعنوان نماینده کل جامعه در نظر گرفت.
بنابراین دو ویژگی اصلی باید در یک نمونه آماری وجود داشته باشد:
1- همگونی نمونه آماری باید با کل جامعه آماری و دارابودن همان ویژگی¬ ها و صفات کلی آنها
2- حجم جامعه آماری نمونه متناسب با حجم کل جامعه آماری
در ادامه مثال قبلی، مثالی برای انواع روش تحقیق در پایان نامه در پزشکی، قسمت جامعه مورد مطالعه ذکر می کنیم. عنوان مطالعه “سطح سرمی ویتامین D در بیماران کلیوی”. در این عنوان واضح است که به گروهی از بیماران کلیوی مراجعه کننده به یک یا چند مرکز خاص بیمارستانی یا سرپایی نیاز داریم. پس جامعه مورد مطالعه ما کلیه بیماران کلیوی حاضر در جامعه ما هستند اما نمونه مورد مطالعه، بیماران کلیوی هستند که به مرکزی خاص مراجعه کرده اند.
قسمت سوم: ابزار جمع آوری داده ها
ما برای انجام درست و اصولی هرکاری نیاز به یکسری ابزار و وسایل و امکانات داریم. در روش تحقیق در پایان نامه این قسمت را باید در ابزار جمع آوری داده ها توضیح دهیم.
به عنوان مثال در یک مطالعه برای جمع آوری داده ها از جامعه موردمطالعه خود از یک پرسشنامه استاندارد برای بررسی میزان افسردگی در جمعیتی از بیماران مراجعه کننده به یک کلینیک استفاده کرده ایم. در قسمت ابزار جمع آوری داده ها باید این پرسشنامه بطور کامل و جامع توضیح داده شود.
در مورد آیتمهایی که در این پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته اند، روایی و پایایی آن (با ذکر رفرنس معتبر)، نحوه امتیازدهی به آیتمها و جمع بندی و تفسیر آن، باید توضیح داده شود.
حتی اگر از یک چک لیست استفاده کرده ایم باید متغییرهای مورد بررسی را بطور کامل توضیح دهیم.
هرکدام از ابزار گردآوری داده¬ ها زمانی قابل اعتماد است که دارای پایایی و روایی مناسبی باشند.
پایایی: پایایی یک ابزار یعنی همسانی ابزار در اندازه گیری داده¬ های مختلف در جوامع متفاوت به شرطی که شرایط یکسان باشند.
روایی یا اعتبار: روایی یک ابزار یعنی اینکه آن ابزار تا چه اندازه می تواند برای اندازه گیری هدفی که برای آن طراحی شده کارآیی داشته باشد.
قسمت چهارم: نحوه تجزیه و تحلیل داده ها
الف-آزمون های آماری مورداستفاده
در این قسمت شما باید با توجه به نوع تحقیق خود و هدف مطالعه، آزمون¬ های آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده ها را معرفی کنید. معمولا باید با کمک آزمون کولموگروف-اسمیرنف، نرمال بودن یا نبودن داده¬ ها را مشخص کند. سپس آمار پارامتریک را در صورت نرمال بودن داده¬ ها استفاده کرده و در صورت نرمال نبودن داده ¬ها از آمار ناپارامتریک استفاده کند.
ب- نرم افزارهای مورد استفاده
نرم افزارهای مورداستفاده شامل اکسل یا SPSS یا STATA و مواردی دیگر می باشند.
قسمت پنجم: محدودیتهای مطالعه
هر محققی در زمان اجرای هر طرح تحقیقاتی مسلما با یک سری محدودیتها مواجه می شود. در این قسمت از روش تحقیق در پایان نامه باید تمامی این محدودیتها ذکر شوند. به عنوان مثال باید بگوییم به دلیل نقص در پرونده ها برخی اطلاعات و متغییرها را نتوانستیم جمع آوری کنیم.
قسمت ششم: قسمت ملاحظات اخلاقی روش تحقیق را در پایان نامه چگونه بنویسیم؟
هر طرح تحقیقاتی باید بعد از تصویب برای گرفتن کداخلاق در کمیته اخلاق دانشگاه یا موسسه مصوب شود. بدین ترتیب یک کداخلاق به آن طرح تعلق می گیرد. در این قسمت از فصل سوم پایان نامه باید به مراحل تصویب در کمیته اخلاق اشاره کرده و کد اخلاق نیز ذکر شود.
همچنین برای مطالعات کارآزمایی بالینی، نیاز به ذکر کد ثبت در سامانه کارآزمایی بالینی ایران (IRCT) می باشد.
نکات پایانی در مورد نحوه نوشتن فصل سوم پایان نامه:
به طور کلی فصل سوم پایان نامه، فصلی مهم است و باید خیلی برای نوشتن دقیق آن وقت بگذارید. در این فصل محقق تمام راهی که طی کرده تا به نتیجه ای برسد با تمام جزئیات توضیح می دهد.
در این قسمت ممکن است در دو قسمت نیاز به ذکر منبع (رفرنس) باشد: یکی در قسمتی که در مورد تعیین حجم نمونه با فرمولهای مناسب توضیح می دهیم که در آن باید به مطالعه ای که برای تعیین حجم نمونه از آن استفاده کرده ایم و یکی در قسمتی که پرسشنامه یا ابزاری را استفاده کرده ایم که قبلا تایید شده و باید به منبع قبلی رفرنس بدهیم.
آموزش نوشتن روش تحقیق در پایان نامه را نمی توان در یک مطلب برای تمامی پایان نامه ها جمع بندی کرد. اما مواردی که در این مطلب گفتیم موارد کلی است که باید در هنگام نوشتن قسمت روش تحقیق پایان نامه به آنها توجه کنیم.
یک نمونه روش تحقیق در پایان نامه (به صورت فایل PDF)
عنوان پایان نامه: “بررسی مقایسه ای ذخیره ی تخمدانی در زنان مبتلا به بیماری سلیاک با زنان سالم در سنین باروری مراجعه کننده به مرکز آموزشی-درمانی صیاد شیرازی گرگان سال۱۴۰۰-۱۴۰۱”
نمونه روش تحقیق در پایان نامه که برایتان بارگذاری کرده ایم را مطالعه کنید و با مطالبی که در این پست نوشته ایم مقایسه نمایید. اگر کامنتی در مورد نگارش این نمونه دارید در قسمت دیدگاهها با ما به اشتراک بگذارید.
روش تحقیق بستگی به عنوان، هدف و سوال مطالعه شما دارد. برای اینکه بدانید برای هر نوع سوالی چه نوع مطالعه ای مناسب است می توانید دوره آفلاین انواع مطالعات را از وامو تهیه کنید.
بله.روش تحقیق هر کار تحقیقاتی منحصر به فرد و توسط محقق انجام دهنده آن کار نوشته می شود. بنابراین کپی کردن روش تحقیق از روی دیگران قابل قبول نیست.
بله. دقیقا باید تمام مشخصات نمونه مورد مطالعه خود از جمله معیارهای ورود و خروج را در فصل روش تحقیق پایان نامه توضیح دهید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
چگونه بیان مساله بنویسیم ؟ [ آموزش گام به گام ]
پیش دفاع پایان نامه چیست؟ در جلسه پیش دفاع چه بگوییم؟ [ موفق عمل کن ]
ارسال همزمان مقاله به چند مجله [ آیا صحیح است؟ ]
چگونه رزومه انگلیسی بنویسیم ؟ [ در کمترین زمان قبول شو ]
پیدا کردن موضوع برای مقاله علمی پژوهشی [ مناسب و جذاب ]
اهمیت و ضرورت تحقیق را چگونه بنویسیم ؟ [ نکات طلایی ]
10 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
در مورد نوع مطالعه از کجا میتونم بیشتر یاد بگیریم؟
سلام وقت بخیر. برای اینکه با انواع مطالعات آشنابشین می تونین دوره انواع مطالعات رو از وامو تهیه کنین. موفق باشین.
توبعضی دانشگاهها روش اجرای تحقیق، فصل سوم نیست. فرمتها فرق دارن باهم گاهی
سلام وقت بخیر. بله درسته. در بعضی دانشگاهها روش اجرای تحقیق فصل سوم پایان نامه نیست اما بهرحال یک فصل باید بهش اختصاص داده بشه. در این موارد باید فرمت همون دانشگاه رو مطالعه کنین. موفق باشین
توی این فایل ضمیمه، یه جدول متغییرها هم هست که توی متن در موردش توضیح ندادین.اگرممکنه اینم بگین
سلام وقت بخیر. خیلی ممنون از دقت نظر شما. جدول متغییرها جدولی هست که برای انجام هر تحقیقی نیاز هست از ابتدای کار مشخص بشه. شما هر متغییری رو که می خوایین در کارتون بسنجین باید حتما مشخصاتشو بطور کامل در این جدول بنویسین. متغییرها از نظر نوع و نقش دسته های مختلفی دارن که باید مشخص بشن. برای اینکه بیشتر در این مورد بدونین می تونین دوره پروپوزال نویسی رو از وامو تهیه کنید و کامل باهاشون آشنا بشین.
فرق چک لیست و پرسشنامه چیه؟
سلام وقت بخیر. چک لیست معمولا فقط برای گرداوری داده ها و متغییرهای تحقیق استفاده میشه و نیازی به سنجش روایی و پایایی نداره اما پرسشنامه چه خودساخته باشه و چه از منبع دیگری گرفته باشه باید حتما روایی و پایاییش سنجیده شده باشه تا در این مطالعه قابل استفاده باشه. اگر پرسشنامه ای توسط شخص دیگری اعتبارسنجی شده و یا بومی سازی شده باید حتما به اون مطالعه رفرنس داده بشه. در حالی که چک لیست نیازی به رفرنس نداره
در مورد حجم نمونه و نحوه تعیین حجم نمونه و فرمولش هم باید توی همین فصل بنویسیم درسته؟ بعد رفرنس هم باید داشته باشه؟ یک کمی در این مورد هم توضیح بدین لطفا
سلام وقت بخیر. بله تعیین حجم نمونه و جمعیت موردمطالعه و همچنین فرمولی که برای تعیین حجم نمونه استفاده می شود هم در فصل سوم نوشته می شوند. اگر برای تعیین حجم نمونه در فرمول بکاررفته از مطالعات مشابه قبلی استفاده کرده ایم حتما باید در این قسمت رفرنس زده شود تا داوران و خواننده ها بتوانند راستی آزمایی کنند. به عنوان مثال برای تعیین شیوع یک بیماری یا مشکل مطالعات مشابه زیادی را مطالعه می کنید، حالا برای اینکه ببینید در مطالعه خود چه تعداد افراد را مورد بررسی قرار دهید تا بتوانید میزان مناسبی از آن را بدست آورید باید تا حدامکان تمامی مطالعات قبلی را بررسی کرده و با همه انها حجم نمونه محاسبه کنید. توصیه می شود آن مطالعه ای را رفرنس قرار دهید که بیشترین حجم نمونه را به شما می دهد. همچنین اگر چندین هدف اصلی برای خود مشخص کرده اید باید برای تک تک انها باتوجه به مطالعات قبلی حجم نمونه تعیین کنید و آن عددی که بیشتر است را مبنای کارخود قرار دهید.